surveying the relevance of proportions to the content of quran verses

چکیده : قرآن چشمه سار زلال هدایتی است که از سوی خداوند حکیم نازل شده تا بشر را به سر منزل کمال برساند. و در این راستا از شیوه های گوناگون بیانی خطابی و بلاغی استفاده کرده تا با فطرت زیبا طلب انسان درآمیزد و اورا مقهور خویش ساخته، به سوی کمالات سوق دهد.ازجمله جنبه های بارز اعجاز بیانی قرآن وجود فواصل در پایان آیات است که کار برد سجع و قافیه در کلام بشر شبیه آن است. برخی ازعلمای سلف تفاوت هایی بین سجع وفاصله بیان کرده اند. وبرخی گفته اند: سجع وفاصله یکسانند، جز این که فاصله وصف مقاطع آیات قرآن کریم است وسجع در مورد کلام منثورِ بلیغِ غیر قرآنی بکار می رود. علمای معاصر بین این دو صطلاح تفاوتی قائل نیستند. و هر دو را حروف یا کلماتی موزون در پایان آیات وعبارات می دانند که تابع معنا می باشند. دانشمندان فواصل را به سان سجع از لحاظ ادبی به اقسام ِ متوازی ، متوازن، مطرّف، متماثل ،متقارب، مرصع، تشریع والتزام تقسیم کرده اند که این تقسیم بر اساس نوع حروف فواصل انجام گرفته است. و یک تقسیم دیگر نیز از لحاظ رابطه ی فاصله با محتوای آیه دارند که عبارتند از: تمکین ،تصدیر ، ایغال، توشیح. مهمترین نوع فواصل که با محتوا رابطه ی بیشتری دارد و مورد تأکید این پایان نامه است، تمکین می باشد که بطور مفصل به آن پرداخته ایم . تکرار وفراوانی فواصل در سطح سور و ویژگیهای بلاغی سور شریفه، نیزمورد بررسی قرار گرفته است. یکی دیگر از موضوعات حکمت ها و فواید فواصل و اوصاف الهی در پایان آیات و رابطه ی آنها با معنا ومحتوای آیات است که درفصل های پایانی مطرح و مورد بررسی شده اند. کلید واژ ها:سجع،قافیه،فاصله،متوازی،تمکین